bilgibitig

Qələndəriyyə və ya Qələndərlilik,bu günkü Suriya və İran ərazilərində meydana çıxmış bəzi qaynaqlara görə İslami, bəzi qaynaqlara görə isə İslam dışı inanc ya da təriqətdi. Böyük ehtimalla qədim hind-fars inancının təsiri ilə formalaşmış təriqətdir.

İslam dinin Türklər arasında yayılmasında mühim rol oynayan və Türklərin milli təriqəti olaraq tarixdə iz buraxan Yesevilik, bilgin hz. Əhməd Yesevidən başlanğıcın götürən kutlu bir yol, milli bir İslam məktəbi olmuşdur.

Mushaf əsasən hz. Osman dönəmində Qurani-Kərimin çoxaldılmış nüxsələrinə verilmiş addır. Söz, bir görüşə görə bir yerə gətirərək bağlanmış yazılı lövhələr (səhifələr) anlamını verən Həbəş dilində mashaf (kitab) sözündən törəmişdir.

Hz. Osmanın Quranı və ya hz. Osman mushafı, üçüncü İslam Xəlifəsi hz. Osmanın göstərişi ilə çoxaldılmış nüxsələrdən biri olan, hz. Osmanın şəhid edildiyi zaman oxuduğu və üzərinə qanı sıçramış Qurani-Kərim kitabıdır. Üzərinə qanı töküldüyü üçün Osmanın Quranı adlanmışdır.

Qurani-Kərim (Quran, Qurani-Şərif, El-Quran), Allahın elçisi Məhəmməd (s.a.s)-ə Allah tərəfindən vəhiy mələyi Cəbrail vasitəsi ilə endirilmiş Allah kəlamları toplusudur. Özündə əmrləri, qadağaları, tövsüyyələri, vədləri cəmləşdirən Allahın kitabı İslam dinin və müsəlmanların müqəddəs kitabıdır.

Qurani-Kərim (Quran, Qurani-Şərif, El-Quran), Allahın elçisi Məhəmməd (s.a.s)-ə Allah tərəfindən vəhiy mələyi Cəbrail vasitəsi ilə endirilmiş Allah kəlamları toplusudur. Özündə əmrləri, qadağaları, tövsüyyələri, vədləri cəmləşdirən Allahın kitabı İslam dinin və müsəlmanların müqəddəs kitabıdır.

Məhərrəm ayı hicri təqvimində 1-ci aydır. Hicri təqvimi ilə il bu ayın birinci günündən başlayır. Məhərrəm ayında bir neçə xoşagəlməz hadisələr baş vermiş və bu hadisələr müsəlmanları dərindən etkiləmiş, yüz illərlə sürəcək kin və küdurətin başlanğıcı olmuşdur.

Kəbə, Məkkə şəhərində, Məscid-i Haramın ortasında yerləşən, İslam dinində müqəddəs yerlərdən birincisidir. Kəbə sözü, Ərəb dilində olan ka‘b (كعب) kökündən gəlməkdədir və kub şəklində bir nəsnə anlamını verir.

Berke kan (xan, han) İslamı ilk qəbul edən Türk kanlarından və dövlət adamlarından biri olmuşdur. Berke kanın (xan) islamı qəbul etməsində Şeyx Nəcməddin-i Kübranın xəlifələrindən olan Seyfəddin Baharzinin böyük rolu olmuşdur.